Παιχνιδοποιημένα εικονικά περιβάλλοντα στην εκπαίδευση: Τόποι συνύπαρξης διαφορετικών θεωριών μάθησης

Περίληψη

Η τεχνολογία της Εικονικής Πραγματικότητας έχει διαχρονικά αξιοποιηθεί ως εκπαιδευτικό εργαλείο στην ευρύτερη κατεύθυνση της ένταξης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην τυπική ή άτυπη εκπαίδευση. Στη σύγχρονη εποχή σημειώνεται η επέκταση του εντοπισμού της, με μια ποικιλία βαθμών εμπλοκής της στην παραδοσιακή διαδικασία εκπαίδευσης. Δηλαδή από την εκπαιδευτική χρήση μερικών εικονικών στοιχείων σε οθόνη, έως την πιο σύνθετη «εισχώρηση» των εκπαιδευόμενων σε πιο εκτεταμένα εικονικά περιβάλλοντα μάθησης (π.χ. με ειδικό ρουχισμό και εξοπλισμό τμηματικής ή ολικής αισθητηριακής απομόνωσης). Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια η συναφής πρακτική του Gamification (Παιχνιδοποίηση) αποκτά όλο και περισσότερο χώρο σε εναλλακτικά διδακτικά σενάρια, με αξιοσημείωτα οφέλη ως συνεπικουρικά εργαλεία διδασκαλίας. Συγκεκριμένα, εντοπίζεται ενδιαφέρον στη χρήση αυτής στον μετασχηματισμό της φυσιογνωμίας της συμβατικής εκπαίδευσης με την προσθήκη ενός παιγνιώδους χαρακτήρα, κυρίως με στόχευση την αύξηση της εμπλοκής και της δέσμευσης του/της εκπαιδευόμενου/ης. Η λειτουργική και αισθητική συνάφεια των δύο άνω τεχνικών έχει οδηγήσει τους/τις ερευνητές/τριες των Επιστημών της Αγωγής στην ταυτόχρονη χρήση τους ως μεθοδολογική συνέργεια στα ίδια μοντέλα ψηφιακής μάθησης σε αλληλοσυμπλήρωση. Προϊόν αυτής της αμοιβαίας επωφελούς συνύπαρξης αποτελεί και η χρήση εικονικών περιβαλλόντων στα οποία ο χρήστης βιώνει εμβύθιση (immersion), διαδρώντας με στοιχεία Παιχνιδοποίησης (π.χ. σκορ, χρονομέτρηση κ.ά.) για την ενδυνάμωση της μαθησιακής διαδικασίας. Η συγκεκριμένη έρευνα εστιάζει στη διερεύνηση του μεικτού πλαισίου των θεωριών μάθησης, οι οποίες διέπουν εξαρχής τις δύο μεθόδους και συλλειτουργούν στα περιβάλλοντα ταυτόχρονης αξιοποίησής τους. Στο τέλος καταδεικνύεται ο ρόλος των παιχνιδοποιημένων εικονικών περιβαλλόντων εμβύθισης, ως τόποι συνεργατικής ανάπτυξης διαφορετικών θεωριών μάθησης. Έτσι συνάγεται η ανάδειξή τους ως τεκμηριωμένα εργαλεία εκπαιδευτικών, οι οποίοι αφενός χρησιμοποιούν τα εμβυθισμένα εικονικά περιβάλλοντα, αφετέρου επεκτείνουν τα οφέλη τους παιχνιδοποιώντας τα.